به گزارش مجله خبری نگار، رضا رسولی، کارشناس مسائل قفقاز در یادداشتی با اشاره به این موضوع مینویسد: در این بین علیرغم تمایل همیشگی و دوستانه ایران به توسعه روابط با آذربایجان، اما باکو همواره تحت تاثیر برخی از بازیگران شرور منطقهای و فرامنطقهای از جمله آمریکا و اسرائیل، سیاست همسایگی نیک را در قبال ایران به خوبی به جا نیاورده و با اقداماتی، چون اتخاذ مواضع ملی گرایانه و قرائت متفاوت تاریخی و قوم گرایانه، توسعه روابط با رژیم صهیونیستی و استقبال از حضور و نفوذ آمریکا و رژیم اسرائیل در منطقه، در کنار برخی اقدامات ریز و درشت دیگر، موجب نگرانی و نارضایتی ایران شده و مباحث جدی امنیتی را برای مرزهای جمهوری اسلامی ایران به وجود آورده است.
جدیدترین رویکرد باکو در بازداشت دو راننده ایرانی و اقدام به مزاحمت برای تردد کامیون دارهای ایرانی صورت گرفت که به نظر میرسد این اقدام برنامه ریزی شده، با طراحی و تشویق بازیگران فرامنطقهای از جمله رژیم صهیونیستی رخ داده است. این اقدام جمهوری آذربایجان در حالی صورت گرفت که جمهوری اسلامی ایران طی دهههای گذشته همواره امکان حمل و نقل امن و آسان را برای رانندگان آذربایجانی فراهم کرده و حتی با مساعدت و بدون هیچ گونه مزاحمتی دسترسی باکو به نخجوان را فراهم کرده است. اکنون جا داشت که بعد از این همه روابط دوستانه و حسن نیت جمهوری اسلامی ایران، به رسم قدردانی، حداقل اقداماتی که جمهوری آذربایجان میتوانست انجام دهد این بود که تحت تاثیر برخی بازیگران چنین اقدامی که هیچگونه توجیهی در عالم همسایگی ندارد را مرتکب نمیشد. بدون شک این اقدام جمهوری آذربایجان محرک به خصوصی دور از مرزهای دو کشور دارد که در درجه نخست یک سر آن قطعاً به رژیم اسرائیل برمی گردد که میخواهد هزینه خصومت متقابل خود را با جمهوری اسلامی، به مردم ایران و همسایگان تحمیل کند.
حال با توجه به مرور پیشینه موضوع مورد اختلاف، به نظر میرسد این اقدام طراحی شده رژیم صهیونیستی، سرآغاز ایجاد تنش بین دوکشور همسایه شده باشد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران همیشه پرچمدار برادری و حسن همجواری با همسایگان شمالی خود بوده است، و بارها نسبت به تحرکات نامتعارف برخی عناصر تروریستی و اقدامات مخرب نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود به جمهوری آذربایجان هشدار داده و همواره تاکید داشته است که نمیتواند حضور طرفهای متخاصم از جمله رژیم صهیونیستی را در نزدیکی مرزهای خود تحمل کند. این تحرکات فزاینده که به نحوی در حال شکل گیری است این فرضیه را برای کشورمان به وجود آورده که ممکن است از خاک آذربایجان به عنوان سرپل عملیاتی برای اقدامات مخرب علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شود. در همین خصوص حضور برندا شیفر؛ تئوریسین سازمان امنیتی رژیم صهیونیستی که در خصوص هویت سازی جعلی و اختلافات قومیتی کار میکند، به دعوت علی اف در منطقه مرزی ایران و گرفتن عکس یادگاری با پل خدآفرین، در کنار تعرض برخی از عناصر بدخواه به سفارت ایران، به این فرضیه دامن میزند و موید این نظریه است که نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی در پی تخریب و توطئه چینی برای افزایش تنش بین دو کشور فعال شده اند.
سران جمهوری آذربایجان باید به این نکته واقف باشند که قفقاز جنوبی همواره یک محیط امنیتی مستقیم برای جمهوری اسلامی ایران است و از آنجا که احتمال تسری بحرانهای منطقه به کشورمان وجود دارد، بنابراین تهران براساس منافع خویش، و برای تامین امنیت همسایگان، با برگزاری مانور، اخطار داد تا بدانند که خویشتن داری از سوی ایران تا زمانی ادامه دارد که باکو خطوط قرمز تهران را رد نکند و قطعاً حضور رژیم اسرائیل در جوار مرزهای خود را خط قرمز تلقی کرده و با قاطعیت به این امر واکنش نشان خواهد داد.
با کنار هم گذاردن این موضوعات و با توجه به درهم تنیدگی مباحث امنیت منطقه ای، در این مرحله ضرورت دارد تا دو کشور با دقت و احتیاط کامل گام برداشته و از طریق کانالهای متعدد دیپلماسی، موضوعات پیش آمده را حل و فصل نموده و با اولویت سنجی و تاکید بر مناسبات برادرانه خود، و به دور از دخالت سایر بازیگران، فضای تنش آمیز به وجود آمده بین خود را مدیریت کنند. در همین راستا برخورد قاطع جمهوری آذربایجان با معترضین به سفارت کشورمان در باکو میبایست در دستورکار جدی دولت آذربایجان قرار گیرد. طبیعی است که احساسات ملی ایرانیان از این نوع رویدادها سخت متاثر میشود و دولت باکو باید با مجازات عاملین پشت پرده این قبیل اقدامات که عمدتاً به صورت سازمان یافته صورت پذیرفته، مسئولیت و حسن همجواری خود را در قبال مردم ایران نشان دهد.